1. Diễn biến vụ việc

Ngày 25/3/2024, ông Nguyễn Ngọc Thủy (thường gọi Shark Thủy) bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố và bắt tạm giam. Sau quá trình điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã kết luận điều tra và đề nghị truy tố ông Thủy cùng 28 bị can khác.

Theo kết luận, hành vi của ông Thủy đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng, với tổng số tiền bị cáo buộc chiếm đoạt là hơn 7.677 tỷ đồng của hơn 10.100 nhà đầu tư cá nhân trên cả nước. Cơ quan Cảnh sát điều tra cũng đã tiếp nhận thêm hơn 3.200 đơn tố cáo liên quan đến các hình thức lừa đảo khác của Egroup.

Vụ án đang được đề nghị truy tố, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc xử lý các tội phạm kinh tế quy mô lớn.

2. Hai tội danh bị đề nghị truy tố

Cụ thể, Ông Nguyễn Ngọc Thủy bị đề nghị truy tố về hai tội danh nghiêm trọng trong Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017:

Tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174)

Tội Đưa hối lộ (Điều 364)

Trong đó, hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi cốt lõi, liên quan đến số tiền 7.677 tỷ đồng. Ngoài ra, ông Thủy còn bị cáo buộc đã Đưa hối lộ với số tiền gần 32 tỷ đồng cho một cá nhân có thẩm quyền để tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động kinh doanh.

3. Hình thức che giấu hoạt động và dòng tiền

Hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản của ông Thủy và đồng phạm được thực hiện thông qua nhiều thủ đoạn tinh vi, nhằm tạo dựng niềm tin và che giấu bản chất vi phạm:

Tạo vỏ bọc khống: Ông Thủy chỉ đạo nâng khống vốn điều lệ của Tập đoàn Egroup từ 32 tỷ đồng lên 962,5 tỷ đồng trên giấy tờ, tạo ra hình ảnh doanh nghiệp có tiềm lực tài chính lớn, uy tín.

Sử dụng cổ phần không có thật: Sử dụng tư cách pháp nhân của Công ty Egame để chào bán, chuyển nhượng cổ phần của Tập đoàn Egroup cho nhà đầu tư và ký các loại hợp đồng huy động vốn như Hợp đồng vay vốn, Hợp đồng hợp tác kinh doanh, Thỏa thuận đặt cọc liên quan đến các sản phẩm/dịch vụ giáo dục, cam kết lợi nhuận cao tới 15-20%/năm cùng lời bảo đảm mua lại với giá ưu đãi. Thực chất, các hợp đồng này được sử dụng như một công cụ lừa đảo dùng để huy động vốn.

Chiếm đoạt qua nhiều công ty: Lợi dụng mô hình Tập đoàn với nhiều công ty con, các bị can luân chuyển dòng tiền, ký hợp đồng góp vốn với các điều khoản phức tạp, gây khó khăn cho nhà đầu tư trong việc theo dõi và đòi lại tiền.

4. Phân tích pháp lý về khung hình phạt

A. Tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017)

Hành vi chiếm đoạt tài sản với giá trị hơn 7.677 tỷ đồng của ông Nguyễn Ngọc Thủy được xem xét ở khung hình phạt nghiêm khắc nhất của tội danh này.

Căn cứ theo điểm a Khoản 4 Điều 174 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 và cũng là khung hình phạt cao nhất, có quy định như sau:

“4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên”

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản căn cứ theo khoản 5 cùng điều.

B. Tội Đưa hối lộ (Điều 364 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017)

Hành vi đưa hối lộ với số tiền gần 32 tỷ đồng cũng thuộc khung hình phạt nghiêm trọng:

Căn cứ theo khoản 4 Điều 364 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017

“4. Phạm tội trong trường hợp của hối lộ là tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt từ tù 12 năm đến 20 năm.”

Tổng hợp hình phạt: Theo Điều 55 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, nếu bị can phạm nhiều tội, Tòa án sẽ quyết định hình phạt chung. Do đó, ông Thủy sẽ phải chịu một mức án phạt tổng hợp rất nghiêm khắc, có thể là tù chung thân, căn cứ trên tính chất và mức độ đặc biệt nghiêm trọng của cả hai tội danh.

5. Vấn đề pháp lý trong hoạt động huy động vốn trái phép

Trường hợp Egroup cho thấy vấn đề pháp lý trong việc các công ty tư nhân huy động vốn thông qua hình thức chuyển nhượng cổ phần ngoài sàn chứng khoán.

Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, cổ phần của công ty cổ phần có thể được tự do chuyển nhượng. Tuy nhiên, việc sử dụng các thủ đoạn gian dối để biến việc chuyển nhượng này thành công cụ lừa đảo, cam kết lợi nhuận cố định và mua lại với mục đích chiếm đoạt, đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc minh bạch và trung thực trong kinh doanh, cấu thành tội phạm hình sự.

6. Trách nhiệm của người điều hành thực tế và đồng phạm

Ông Nguyễn Ngọc Thủy là người giữ vai trò chủ mưu, tổ chức và chỉ đạo toàn bộ hành vi phạm tội. Theo Điều 17 và Điều 58 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, ông Thủy phải chịu trách nhiệm hình sự với vai trò người tổ chức, người thực hành.

Đối với các bị can là đồng phạm, mặc dù có thể không phải là người quyết định cuối cùng, nhưng việc tham gia thực hiện các hành vi gian dối bao gồm ký hợp đồng, quảng bá, nhận tiền, đây đều là căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự với tội danh đồng phạm.

7. Cảnh báo pháp lý và yêu cầu siết chặt quản lý

Vụ án Shark Thủy là lời cảnh báo đắt giá cho các nhà đầu tư cá nhân rằng không nên đầu tư chỉ dựa vào hình ảnh hoặc danh tiếng cá nhân mà bỏ qua việc thẩm định pháp lý, tài chính như nghiên cứu về vốn điều lệ thực tế, báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Đặc biệt cảnh giác với các cam kết lợi nhuận cố định, quá cao và các hình thức chuyển nhượng cổ phần phức tạp, thiếu minh bạch.

Kết luận

Vụ án Nguyễn Ngọc Thủy đã chính thức bước sang giai đoạn đề nghị truy tố, với khả năng cao bị can sẽ đối diện với hình phạt cao nhất là tù chung thân. Đây là một ví dụ điển hình cho thấy pháp luật Việt Nam sẽ xử lý nghiêm khắc đối với những hành vi lạm dụng danh tiếng và uy tín để thực hiện tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy mô đặc biệt lớn, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự kinh tế xã hội.

 

---

 

Trên đây là góc nhìn của Công ty Luật TNHH Sao Sáng về vấn đề này, Nếu Quý khách hàng hoặc người thân đang cần được tư vấn, Công ty Luật TNHH Sao Sáng với đội ngũ luật sư, chuyên viên hỗ trợ pháp lý có nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp những thắc mắc các câu hỏi liên quan đến mọi lĩnh vực, để tư vấn cho Quý khách hàng có những phương hướng tối ưu và hiệu quả.. Vui lòng liên hệ qua email: luatsaosang@gmail.com hoặc tổng đài: 0936.653.636 để được hỗ trợ kịp thời.