Tác động của các quy định quản lý thuế trong thương mại điện tử đối với doanh nghiệp và thị trường
Các quy định quản lý thuế trong thương mại điện tử, đặc biệt là Nghị định 117/2025/NĐ- CP, tạo ra hệ thống khấu trừ thuế tự động qua sàn TMĐT, giúp tăng nguồn thu ngân sách và đảm bảo cạnh tranh công bằng, nhưng cũng gia tăng chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và yêu cầu nâng cấp hệ thống công nghệ.
1. Nghị định 117/2025/NĐ- CP- Cách mạng trong quản lý thuế thương mại điện tử (TMĐT)
Cơ chế khấu trừ thuế tự động
Điều 5 của Nghị định 117/2025/NĐ- CP thiết lập cơ chế khấu trừ thuế hoàn toàn mới:
- Thời điểm khấu trừ: ngay khi xác nhận giao dịch thành công và chấp nhận thanh toán
- Tỉ lệ thuế cố định:
+ Hàng hoá: giá trị gia tăng (GTGT) 1%, thu nhập cá nhân (TNCN) 0,5% (cá nhân cư trú) hoặc 1% (không cư trú)
+ Dịch vụ: GTGT 5%, TNCN 2% (cá nhân cư trú) hoặc 5% (không cư trú)
+ Vận tải: GTGT 3%, TNCN 1,5% (cá nhân cư trú) hoặc 2% (không cư trú)
Tác động thực tiễn: Cơ chế này loại bỏ hoàn toàn việc trốn thuế trong TMĐT, nhưng có thể tạo áp lực giá lên người tiêu dùng khi người bán chuyển gánh thuế
Trách nhiệm của sàn TMĐT
Điều 7 của Nghị định 117/2025/NĐ- CP quy định sàn TMĐT phải:
- Đăng ký sử dụng chứng từ khấu trừ thuế
- Cấp chứng từ khấu trừ thuế hàng năm bằng phương thức điện tử
- Quản lý tài khoản và lưu giữ dữ liệu giao dịch
- Thực hiện kê khai, nộp thuế thay cho hộ kinh doanh
Tác động: Sàn TMĐT trở thành “đại lý thuế” bắt buộc, tăng trách nhiệm pháp lý và chi phí vận hành đáng kể
Quy trình kê khai mới
Điều 6 của Nghị định 117/2025/NĐ- CP thiết lập:
- Kê khai theo tháng với mẫu biểu chuẩn hoá
- Bù trừ thuế cho giao dịch bị huỷ/trả hàng
- Cấp mã số thuế riêng cho sàn TMĐT nước ngoài
2. Nghị định 126/2020/NĐ- CP- Khung pháp lý tổng thể
Phân loại kỳ khai thuế
Điều 8 của Nghị định 126/2020/NĐ- CP và Điều 9 quy định:
- Khai theo tháng: GTGT, TNCN cho doanh nghiệp lớn
- Khai theo quý: Doanh nghiệp ≤ 50 tỷ đồng/năm
- Khai theo năm: Hộ khoán, cá nhân cho thuê tài sản
Tác động: tạo sự linh hoạt cho doanh nghiệp nhỏ nhưng yêu cầu hệ thống quản lý phức tạp hơn
Hồ sơ khai thuế và trách nhiệm
Điều 7 cùa Nghị định 126/2020/NĐ- CP quy định chi tiết về:
- Thành phần hồ sơ khai thuế
- Trách nhiệm khai thuế thay của tổ chức
- Quy định khai bổ sung và xử lý sai sót
Tác động thực tiễn: Doanh nghiệp phải đầu tư mạnh vào hệ thống kế toán và nhân sự thuế để đảm bảo tuân thủ
3. Thông tư 40/2021/TT- BTC- Hướng dẫn cụ thể cho hộ kinh doanh
Phương pháp tính thuế khoán
Điều 7 của Thông tư 40/2021/TT- BTC quy định:
- Áp dụng cho hộ kinh doanh không thuộc diện kê khai
- Không phải thực hiện chế độ kế toán
- Ngưỡng 100 triệu đồng/năm để xác định đối tượng nộp thuế
Tác động: Giảm gánh nặng hành chính cho hộ kinh doanh nhỏ nhưng tạo khó khăn trong việc xác định chính xác nghĩa vụ thuế
Cơ chế khai thuế thay
Điều 8 của Thông tư 40/2021/TT- BTC mở rộng trách nhiệm khai thuế thay cho:
- Tổ chức thuê tài sản của cá nhân
- Tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân
- Sàn TMĐT theo uỷ quyền
4. Tác động tổng hợp lên doanh nghiệp và thị trường
Đối với sàn TMĐT
Tác động tích cực:
- Tạo môi trường cạnh tranh công bằng
- Giảm rủi ro pháp lý cho người bán hợp pháp
- Tăng uy tín và độ tin cậy của sàn
Thách thức:
- Chi phí đầu tư công nghệ cao (ước tính 5-10 tỉ đồng cho sàn lớn)
- Tăng chi phí vận hành 15- 20%
- Rủi ro pháp lý khi làm đại lý thuế
- Áp lực từ người bán khi tỷ lệ thuế cố định không phản ánh thực tế
Đối với hộ kinh doanh, cá nhân
Lợi ích:
- Đơn giản hoá thủ tục thuế
- Được cấp chứng từ khấu trừ thuế tự động
- Không phải lo lắng về kê khai thuế TMĐT
Khó khăn:
- Không kiểm soát được mức thuế nộp
- Có thể nộp thuế cao hơn thực tế (do tỷ lệ cố định)
- Khó khăn trong việc hoàn thuế nếu nộp thừa
Đối với ngân sách nhà nước
Tăng nguồn thu đáng kể:
- Ước tính tăng 30- 40% thu từ TMĐT
- Giảm thất thu do trốn thuế
- Tăng tính minh bạch và khả năng dự báo thu
5. Khuyến nghị
Cho sàn TMĐT:
- Đầu tư sớm vào hệ thống công nghệ tuân thủ
- Xây dựng đội ngũ chuyên về thuế
- Phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế trong giai đoạn triển khai
- Chuẩn bị phương án xử lý tranh chấp với người bán
Cho hộ kinh doanh:
- Theo dõi chặt chẽ các chứng từ khấu trừ thuế
- Đánh giá tác động của tỷ lệ thuế cố định đến giá bán
- Cân nhắc chuyển sang kê khai trực tiếp nếu có lợi hơn
- Lưu giữ đầy đủ chứng từ để đối chiếu
Cho cơ quan quản lý:
- Cần có hướng dẫn chi tiết về xử lý các tình huống phức tạp
- Xây dựng cơ chế hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp
- Theo dõi và điều chỉnh tỷ lệ thuế cho phù hợp với thực tế thị trường
Các quy định này đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của Việt Nam trong quản lý thuế kỷ nguyên số, tuy nhiên việc triển khai thành công sẽ phụ thuộc vào khả năng thích ứng của doanh nghiệp và sự hỗ trợ của cơ quan quản lý. Tong bối cảnh chuyển đổi số, các quy định mới về quản lý thuế nhằm áp dụng công nghệ hiện đại như hóa đơn điện tử, quản lý dữ liệu thuế trực tuyến, và thanh toán điện tử đều yêu cầu doanh nghiệp phải nhanh chóng thích nghi với công nghệ và quy trình mới. Đồng thời, sự hỗ trợ tích cực từ cơ quan quản lý nhà nước về kỹ thuật, hướng dẫn pháp lý và tạo điều kiện cơ sở hạ tầng là yếu tố then chốt giúp quá trình triển khai các quy định thuế kỹ thuật số này hiệu quả và bền vững. Do đó, thành công của quản lý thuế kỷ nguyên số dựa trên sự phối hợp linh hoạt giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý trong môi trường số hóa ngày càng phát triển.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của chúng tôi, hy vọng rằng, những ý kiến tư vấn này, sẽ giúp làm sáng tỏ các vấn đề mà Quý vị đang quan tâm. Để có thể làm rõ hơn và chi tiết từng vấn đề nêu trên cũng như các vấn đề pháp lý mà quý vị đang cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn. Xin vui lòng liên hệ ngay cho chúng tôi theo địa chỉ email: luatsaosang@gmail.com hoặc qua tổng đài tư vấn: 0936.65.3636 để nhận được sự tư vấn, giải đáp và hỗ trợ từ Luật Sao Sáng. Trân trọng cảm ơn !




